Trào lưu lãng mạn trong văn học Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945 – TẠP CHÍ TAO ĐÀN

i. hoàn cảnh ra đời, quá trình phát triển của trào lưu lãng mạn trong văn học Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945

1. hoàn cảnh sinh:

Năm 1858, thực dân Pháp nổ súng vào Đà Nẵng, mở đầu cuộc xâm lược nước ta. sau khi bình định quân sự nước ta, chúng ráo riết tiến hành liên tiếp các cuộc khai thác thuộc địa để khai thác kinh tế. Điều này đã dẫn đến sự thay đổi mạnh mẽ và sâu sắc trong cấu trúc xã hội Việt Nam và trong hệ tư tưởng của người dân. Văn hóa Pháp, văn hóa châu Âu theo dấu chân quân xâm lược đã ảnh hưởng đến Việt Nam, trong đó cốt lõi của nó là tư tưởng đề cao tự do cá nhân, có tác động đáng kể đến tình cảm và suy nghĩ của con người. Về nghệ thuật, chủ nghĩa lãng mạn phương Tây (cùng một số trào lưu khác sau này như chủ nghĩa tượng trưng, ​​chủ nghĩa siêu thực) xuất hiện sớm hơn một thế kỷ, để lại dấu ấn rõ nét và tạo nên một trào lưu nghệ thuật trong văn học, hội họa và âm nhạc Việt Nam, trong đó mạnh nhất là vẫn còn trong lĩnh vực văn học từ đầu những năm 1930 trở đi.

xem thêm: một số suy ngẫm về chủ nghĩa siêu thực trong thơ mới 1932 – 1945

Sau ngày 17 tháng 6 năm 1930, Nguyễn Thái Học và 12 nhân vật chủ chốt của Việt Nam Quốc dân đảng lên giá treo cổ ở Yên Bái, Pháp, đẩy mạnh trấn áp khủng bố, bắt bỏ tù những người yêu nước và dẹp yên cuộc khởi nghĩa. các phong trào yêu nước cách mạng tạm lắng xuống, lui vào hoạt động bí mật. khủng bố trong nước những năm 1930 đã tạo ra bầu không khí hoang mang và lo sợ trong giới trí thức trẻ.

Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 từ “nước mẹ” Pháp tràn vào các địa phương thuộc địa như một thiên tai, đời sống mọi tầng lớp nhân dân ngày càng khó khăn. điều này càng làm tăng thêm vẻ bi quan cho bầu không khí u ám vốn có.

Trong bối cảnh đó, những người trí thức coi trọng tinh thần dân tộc đang ở trong tâm thế chán nản, họ muốn thoát ly thực tại, thoát ly khỏi đời sống chính trị. Với sự ảnh hưởng của cá nhân tư duy tự do, họ tạo ra những tác phẩm văn học với nội dung và mục đích thoát ly hiện thực, đi sâu vào thế giới của “cái tôi bên trong”. những tác phẩm này được gọi là văn học lãng mạn.

Vì vậy, sự ra đời của trào lưu văn học lãng mạn ở Việt Nam giai đoạn 1930-1945 là tiền đề dựa trên thực tế xã hội và nhu cầu cấp thiết giải phóng cá nhân, giải quyết bế tắc của đội ngũ trí thức trong bối cảnh xã hội bi quan này. con đường sáng tác văn học và nghệ thuật theo chủ nghĩa lãng mạn là một lối thoát sạch sẽ, một nơi trú ẩn tương đối an toàn, nơi bạn có thể tin tưởng và cũng là một cách thể hiện lòng yêu nước.

2. quá trình phát triển:

Trong những thế kỷ trước, không có chủ nghĩa lãng mạn trong các thể loại văn học, chỉ tìm thấy những hạt giống của các yếu tố lãng mạn với cảm xúc và cách diễn đạt từ ngữ táo bạo.

Chất lãng mạn được thể hiện rõ trong các bài hát bình dân như quan họ, ca trù. qua những làn điệu, làn điệu, lời ca duyên dáng, người dân lao động như bộc lộ tâm hồn nhạy cảm trước cảnh sắc thiên nhiên, ước mơ tha thiết về tình yêu, tình người. Còn đối với truyện Kiều của Nguyễn Du, nội dung cơ bản là hiện thực nhưng lại ẩn chứa những yếu tố lãng mạn sâu sắc về diễn cảnh và tình yêu. và nhu cầu bộc lộ cái tôi, khẳng định “cái tôi” giữa một nền văn học “vô ngã” cũng đã bắt đầu xuất hiện ở những cá tính sáng tạo như: xuân hương, nguyễn du, nguyễn công tử, cao ba bát. …

Từ đầu thế kỷ 20 đến trước năm 1932, một số tác phẩm mang tính chất lãng mạn như “tình yêu của trẻ thơ” của tan da, “một tấm lòng” của đoàn nhuế, “giọt nước mắt mùa thu” của tương lai. thị trấn. , “ling phượng” của dong ho, “to heart” của hoang ngọc bích … ra đời dưới ảnh hưởng của thơ ca lãng mạn Pháp. Nhưng phải đợi đến khi Nhất Linh du học ở Pháp về chính trị “kháng chiến” tuần báo, thành lập các tổ chức văn học tự lực, kêu gọi đổi từ cũ sang mới; và đánh thức một trào lưu thơ mới, chỉ trào lưu văn học lãng mạn mới thực sự có mặt trên văn đàn Việt Nam.

Xem thêm: Cảm nhận về bài thơ Tức cảnh Pác Bó của Hồ Chí Minh – Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng

Như vậy, văn học lãng mạn Việt Nam thực sự xuất hiện như một trào lưu trong giai đoạn 1932 – 1945. Quá trình phát triển của văn học lãng mạn có thể chia thành ba giai đoạn: 1932 – 1935, 1936 – 1939, 1940 – 1945.

a) thời kỳ đầu tiên (1932 – 1935):

Xem Thêm : Hoàn cảnh sáng tác vợ nhặt chi tiết – Nội Thất Hằng Phát

Thời kỳ này, phong trào thơ mới và văn học tự lực văn đoàn nhìn chung mang tính đồng nhất, chưa có sự phân hóa sâu sắc như thời kỳ Mặt trận dân chủ. nội dung tư tưởng cũng có những yếu tố tiến bộ và tích cực nhất định.

Thơ mới thời kỳ này là sự khẳng định của những danh nhân thế tử, lưu danh, huyền huyễn, nguyễn phách, vu đình bằng những vần thơ trong sáng, thấm đượm tinh thần dân tộc như “nhớ rừng”, “ Tiếng gọi của dòng sông, “chùa hương”, “con voi già”… Văn học nhóm tự lực văn đoàn cũng xuất hiện một số tác phẩm có giá trị như tiểu thuyết “hồn bướm, mộng tiên”, “gánh hoa” ca ngợi tình yêu tự do, tiểu thuyết lãng mạn như như: “nửa mùa xuân”, “đoạn tuyệt” đấu tranh giành quyền sống cá nhân, phê phán chế độ gia đình phong kiến.

trong giai đoạn này, bên cạnh những tác phẩm của các tác giả đã nêu, để góp phần tạo nên “ưu thế” của văn học lãng mạn, vai trò của những cuộc tranh luận văn học sôi nổi có sự tham gia tích cực của giới văn học, của nhiều tờ báo, nên cũng phải kể đến: tiết trời, ngày nay là nơi tụ hội văn học của các nhà văn, nhà thơ thuộc trào lưu văn học lãng mạn gồm: nhất linh, khai hưng, nguyệt, huy, thạch, xuân diệu, thanh khiết; ngoài ra còn có báo hà nội, tiểu thuyết nhật nguyệt, tao đàn … các cuộc thảo luận trên các báo này đều xoay quanh chủ đề thơ mới: thơ xưa, hôn nhân và gia đình, nghệ thuật để làm gì …

b) thời kỳ thứ hai (1936 – 1939):

Văn học lãng mạn thời kỳ này bị chia rẽ do tác động của phong trào mặt trận dân chủ. Về văn xuôi, một số nhà văn có xu hướng nghiêng về cái bình dân, trong tác phẩm của họ có nhiều yếu tố hiện thực và nhân văn (thach lam, tran tieu). một số tác giả truyện ngôn tình như nhất linh, hoàng đạo đã quan tâm đến những cảnh “tăm tối”, “bùn lầy nước đọng” ở nông thôn. năm 1937, văn đoàn tự sự đã phát giải thưởng văn học cho “tín ngưỡng” của Nguyên hồng và “tiền vàng” của vihuian dac, sau đó được xuất bản trong các tác phẩm “thời sự” mang nhiều tính chất hiện thực như: “con trâu”, “sau lũy tre”. , “Những ngày thơ ấu”.

Mặt khác, xu hướng cải cách của cơ quan tự lực trở nên mạnh mẽ hơn và có tổ chức hơn (xã hội ánh sáng). một số tác phẩm ca ngợi chủ nghĩa cải lương tư sản (“gia đình”, “con đường sáng”). một số tác phẩm khác thì lý tưởng hóa hình ảnh một vị khách thích chinh phục, một người đàn ông yêu trong hành động, từ biệt gia đình quê hương và lên đường, tuy hơi ướt át, nhưng rất hấp dẫn và quyến rũ (“rồi” một buổi chiều “,” một đôi bạn bè ”). Đối với thơ ca nói chung, có sự phân biệt giữa trào lưu thơ ca cách mạng, thơ hiện thực và thơ trào phúng. nhưng đặc biệt trong thơ lãng mạn mới rất ít phân biệt mà trên hết là khảo cứu cái tôi cá nhân. khi phong trào cách mạng của quần chúng rầm rộ trên mặt trận dân chủ, đông đảo thanh niên bừng tỉnh lý tưởng mới thì cái tôi của thơ mới dường như có phần lạc lõng.

Nếu lấy sự “chuyển hướng biển”, ở đây ta thấy có những yếu tố tích cực: trong thơ Nguyễn binh có vẻ đẹp thuần khiết, gần gũi với dân tộc; trong thơ xuân diệu là tình yêu cuộc sống, là thái độ “bối rối” trước cuộc sống; trong thơ của sự gần gũi, hi sinh và thương nhớ, có nỗi đau, tình người và sự trân trọng; trong thơ Lan viên có một tình cảm yêu nước thầm kín xen lẫn một thái độ ăn năn về quá khứ xa xưa … vào cuối thời kỳ thứ hai này, người ta đã thấy những dấu hiệu suy tàn của thời kỳ thứ ba.

c) giai đoạn thứ ba (1940 – 1945):

Sau năm 1939, phong trào cách mạng bị khủng bố dữ dội, đời sống của các tầng lớp nhân dân lâm vào cảnh đói khổ. các nhà văn lãng mạn, một số thì bối rối, do dự, do dự, dè dặt thời gian của mình; người ta vùi đầu vào những cuộc ăn chơi trác táng; những người khác sử dụng các hoạt động chính trị thân thiện (nhat linh nguyen tuong tam). Tự lực văn đoàn và thơ mới đều lâm vào bế tắc. xu hướng tiêu cực ngày càng gia tăng. tự lực văn đoàn đã cho ra đời những tác phẩm mang màu sắc hiện đại ít nhiều (“đẹp”, “bướm trắng”, “thanh đức”)…

Xem thêm: Những quyển sách hay nhất của Victor Hugo – Vnwriter.net

và phong trào thơ mới bắt đầu suy tàn với tập thơ “say sưa” của vu hoàng chƣơng, sau đó là một loạt tác phẩm khác: “shang qingqi” (han mac tu), “vàng sao” (che lan viên), “Nhà thờ cầu nguyện”, “vũ trụ ca” (hui đóng), “mây” (vuhuang chuong), và các vở kịch và bài thơ của Đình hung…

do đó, có thể nói con đường của văn học lãng mạn là con đường ngày càng xuống dốc. càng gần đến cách mạng Tháng Tám năm 1945, phong trào lãng mạn càng bộc lộ rõ ​​những yếu kém, hạn chế. nguyên nhân cơ bản là do người nghệ sĩ lãng mạn ngay từ đầu đã tự cô lập mình với đời sống xã hội, giữ mình bên lề cuộc đấu tranh lành mạnh giải phóng dân tộc của quần chúng nhân dân. do đó, theo xu thế của lịch sử và văn học, sự kết thúc của trào lưu lãng mạn 1930-1945 cũng là một tất yếu của lịch sử.

ii. đặc điểm của phong trào lãng mạn.

Chúng ta không thể phủ nhận rằng trào lưu lãng mạn trong văn học Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945 đã chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn học Pháp thế kỷ 19. Chỉ trong mười lăm năm, văn học Việt Nam đã tiếp thu và ảnh hưởng hơn một trăm năm văn học Pháp, từ những trường phái Lãng mạn đầu thế kỷ XIX như Hygo, Lamactin, Satobrian, Muyze, và Vinhi. , thông qua biểu tượng với rimbo, veclen, malacme. tuy nhiên, điều đáng nói là văn học Việt Nam không mang tính ngoại lai, nó vẫn có bản sắc riêng chứa đựng tâm hồn Việt. Để biết được đặc điểm của trào lưu văn học lãng mạn Việt Nam, chúng ta hãy bắt đầu từ quan niệm đến thực hành của các nghệ sĩ lãng mạn.

1. về quan niệm thẩm mỹ:

Ở nước ta, các nhà văn lãng mạn ít hình thành trường phái và có những biểu hiện nghệ thuật riêng. Tuy nhiên, ta có thể thấy quan điểm thẩm mỹ của ông qua một số bài thơ lục bát, xuân sắc, huyễn cận, điệp lan viên, hán mac tuế … thực chất là quan điểm thẩm mỹ của các nhà thơ lãng mạn. ông không có gì mới so với các nhà thơ lãng mạn phương Tây. từ tiếng nhạc mở đầu của “người ngoài hành tinh nhiều âm sắc” trên thế giới vang lên những âm thanh “nghệ thuật vì nghệ thuật”, đề cao sự tự do tuyệt đối trong bản ngã của người nghệ sĩ khi sáng tác:

Xem Thêm : Soạn văn 9 | Chi tiết các tác phẩm văn học lớp 9 – HOCMAI

“không chuyên tâm, không duy tâm nhưng bạn có cần chi? Tôi chỉ là một kẻ si tình, yêu cái đẹp muôn hình vạn trạng, tôi mượn bút anh vẽ, mượn cây đàn ngàn phím mà hát … “

trong tiểu thuyết “mỹ nhân”, khai hưng cũng nhắc lại quan điểm nghệ thuật là vị tha, không cần phục vụ mục đích gì … đây cũng là ý kiến ​​của xuan dieu trong “thơ” trong tập “gửi hương”:

“Ta là loài chim núi lạ ngứa cổ hót khi gió sớm thổi qua kẽ lá khi trăng lên cao đêm mơ trời xanh, chim đậu suối đậu trên cành ríu rít, Thật tự nhiên biết tại sao nó lại mạnh mẽ như vậy, một chùm quả chín nhỏ không may mắn không giúp nở hoa… ”

nỗi buồn cũng thấm đẫm quan niệm thẩm mỹ của các nhà thơ mới. Lan vien hết lời khen ngợi vẻ đẹp của giọt nước mắt: “Tôi tin chắc vào sự thật của giọt nước mắt như trong sự thật của ngọc trai đêm, sương sớm, muối biển, sao trời … những giọt nước mắt! những vì sao rơi từ một vòm trời luôn khuya là đôi mắt rơi xuống một thế giới luôn có gió và sương là nỗi đau vô bờ của con người … “ (tựa “những ngôi sao vàng”) . huy cận cho rằng “cái đẹp luôn mang một chút buồn” (“câu đối chữ”).