Bài thơ “Đất Nước” của Nguyễn Đình Thi là một tác phẩm kinh điển trong văn học Việt Nam. Bài viết này sẽ hướng dẫn soạn bài Đất Nước (trang 70) trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10, bộ Cánh Diều, giúp các em học sinh nắm vững nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
“Đất Nước” không chỉ là một bài thơ về tình yêu quê hương đất nước mà còn là một bản hùng ca về lòng yêu nước, tinh thần quật cường của dân tộc Việt Nam.
I. Chuẩn bị bài Đất Nước
Theo yêu cầu của sách giáo khoa Ngữ văn 10 (trang 70), trước khi soạn bài, học sinh cần nắm vững các khái niệm sau:
- Nhân vật trữ tình: Là người trực tiếp bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ trong bài thơ.
- Đặc sắc nghệ thuật: Hình ảnh (mùa thu, gió, cốm, phố dài…), từ ngữ (xao xác, thiết tha, bát ngát…), biện pháp tu từ (nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ).
- Cảm hứng chủ đạo: Tình yêu quê hương đất nước.
- Chủ đề: Ca ngợi vẻ đẹp, phẩm chất của đất nước, dân tộc qua những năm tháng lịch sử.
II. Đọc hiểu nội dung bài Đất Nước
Nội dung chính: Bài thơ thể hiện những cảm xúc suy tư sâu lắng, tinh tế của tác giả về Đất Nước. Một Đất Nước vừa gần gũi, thiêng liêng lại vừa vĩ đại, anh hùng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
Các chuyên đề bồi dưỡng học sinh giỏi hoá 12
1. Trả lời câu hỏi giữa bài
-
Câu 1 (trang 70): Nhân vật trữ tình xưng “tôi”, thể hiện cảm xúc cá nhân trước khung cảnh “người ra đi” mang vẻ thơ mộng, trữ tình mà đượm buồn. Hình ảnh con phố dài xao xác hơi may, ánh nắng, lá vàng rơi càng làm tăng thêm vẻ u buồn, luyến tiếc.
-
Câu 2 (trang 71): Bài thơ sử dụng các dòng thơ có độ dài khác nhau, linh hoạt. Các biện pháp tu từ như điệp từ “là của chúng ta”, liệt kê “trời xanh, núi rừng…”, hiệp vần tạo nên giọng điệu thiết tha, hân hoan, tự hào. Bức tranh “mùa thu nay” tươi mới, tràn đầy sức sống.
-
Câu 3 (trang 71): Đất nước trong chiến tranh gian nan, vất vả nhưng đầy kiên cường, bất khuất. Hình ảnh “những cánh đồng quê chảy máu” đối lập với “những đêm dài hành quân nung nấu” cho thấy sự hy sinh, mất mát nhưng cũng tràn đầy tinh thần chiến đấu.
-
Câu 4 (trang 71): Đất nước đau thương, căm hờn được thể hiện qua khổ thơ 5, 6. Đất nước quật cường, anh dũng được thể hiện qua khổ thơ 7, 8, 9, 10.
-
Câu 5 (trang 72): Bài thơ được sáng tác trong giai đoạn 1948 – 1955, gắn liền với cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc.
2. Trả lời câu hỏi cuối bài
Viết bài văn thuyết minh về sách giáo khoa ngữ văn 8
-
Câu 1 (trang 72): Bài thơ gồm 3 phần: Mùa thu xưa (khổ 1, 2), Đất nước và con người trong mùa thu nay (khổ 3 – 10), Đất nước đau thương, căm hờn và quật cường (khổ 11 – cuối). Cảm xúc của nhân vật trữ tình chuyển biến từ luyến tiếc, ngậm ngùi sang vui sướng, tự hào rồi đến căm hờn, quyết tâm.
-
Câu 2 (trang 72): Mùa thu Hà Nội trong quá khứ hiện lên đượm buồn, trầm mặc. Hình ảnh “Người ra đi đầu không ngoảng lại / Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy” gợi hình ảnh người lính ra đi với quyết tâm, ý chí kiên định.
-
Câu 3 (trang 72): Khổ thơ thứ 3 thể hiện niềm hân hoan, tự hào trước đất nước đổi thay. Điệp từ “của chúng ta” khẳng định chủ quyền, độc lập dân tộc. “Mùa thu xưa” là mùa thu của quá khứ đau thương, còn “mùa thu nay” là mùa thu của cách mạng, tự do.
-
Câu 4 (trang 72): Những hình ảnh “chảy máu”, “đâm nát”, “chan nước mắt” cho thấy tội ác của giặc và nỗi đau thương của nhân dân.
Viết đoạn văn có sử dụng từ láy và từ ghép lớp 6
-
Câu 5 (trang 72): Đất nước trong khổ cuối hiện lên kiên cường, mạnh mẽ. Hình ảnh “rũ bùn đứng dậy sáng loà” thể hiện sức sống mãnh liệt, niềm tin vào tương lai tươi sáng.
-
Câu 6 (trang 72): Đại từ “tôi” ở khổ đầu thể hiện cảm xúc cá nhân, còn đại từ “ta” ở những khổ sau thể hiện sự hòa nhập vào cộng đồng, nói lên tiếng nói của cả dân tộc.
-
Câu 7 (trang 73): Khổ thơ cuối khẳng định sức sống bất diệt của dân tộc. Tiếng “rì rầm trong tiếng đất” là lời nhắc nhở của thế hệ cha anh về trách nhiệm với đất nước.
III. Kết luận
Lời dẫn chương trình ngoại khoá văn học dân gian
Bài thơ “Đất Nước” là một tác phẩm giàu giá trị nghệ thuật và tư tưởng. Việc soạn bài kỹ lưỡng sẽ giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về tình yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc và tinh thần bất khuất của người Việt Nam.
Có thể bạn quan tâm
- Giúp Bà Cụ Qua Đường – Bài Học Ý Nghĩa Về Lòng Tốt
- Hướng dẫn sử dụng Cutting Optimization Pro tiếng Việt phiên bản mới nhất
- Luyện tập so sánh kép trong tiếng Anh
- Những Chữ Ký Tên Đạt Phong Thủy – 38+ Mẫu Chữ Ký Đẹp Tên Đạt
- Hướng dẫn sử dụng Balsamiq Mockups chi tiết và đầy đủ
- Công Thức Cấu Tạo Của Heptose và Tổng Quan Về Các Loại Monosaccharide
- Mẫu Báo Cáo Thành Tích Cá Nhân Mới Nhất Theo Nghị Định 98/2023/NĐ-CP
- Hướng dẫn sử dụng MP3Tag: Chỉnh sửa siêu dữ liệu nhạc dễ dàng
- Công Thức Hóa Học Của Khí Gas Và Những Điều Cần Biết
- Bí kíp chơi xóc đĩa online Sin88 thắng lớn từ A – Z chi tiết