Phân tích tác phẩm Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng)

Tình cha con là thứ tình cảm thiêng liêng, bất diệt. Dù trong hoàn cảnh nào, tình cảm ấy vẫn luôn hiện hữu, tỏa sáng. Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng là một minh chứng xúc động cho điều đó. Bài viết này sẽ phân tích tác phẩm Chiếc lược ngà, đi sâu vào tình cảm cha con giữa ông Sáu và bé Thu trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt.

Sau đoạn mở đầu đầy xúc động, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu diện tích điển cổ trong văn học Trung Đại Việt Nam để mở rộng kiến thức văn học.

I. Khái quát về tác giả và tác phẩm

1. Tác giả Nguyễn Quang Sáng

Nguyễn Quang Sáng (1932-2014) là một nhà văn nổi tiếng của Việt Nam, quê ở An Giang. Ông bắt đầu sáng tác từ năm 1954 và có nhiều đóng góp cho nền văn học nước nhà, đặc biệt là văn học miền Nam. Các tác phẩm của ông thường xoay quanh cuộc sống và con người Nam Bộ, với cốt truyện đặc sắc, giàu kịch tính và đậm chất nhân văn.

2. Tác phẩm Chiếc lược ngà

“Chiếc lược ngà” được sáng tác năm 1966, trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Truyện kể về tình cha con sâu nặng giữa ông Sáu và bé Thu trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh. Tác phẩm đã đạt được nhiều thành công về nghệ thuật, đặc biệt là trong việc miêu tả tâm lý nhân vật và xây dựng tình huống truyện.

II. Phân tích tình cha con trong Chiếc lược ngà

1. Cuộc gặp gỡ đầy nước mắt

Sau 8 năm xa cách, ông Sáu trở về thăm gia đình. Khao khát được gặp con, ông vươn tay gọi “Thu! Con!”. Nhưng đáp lại sự mong đợi của ông là thái độ ngờ vực, sợ hãi và bỏ chạy của bé Thu. Em không nhận ra cha mình vì vết sẹo trên mặt ông khác với hình ảnh người cha trong tấm ảnh.

2. Những ngày ngắn ngủi bên con

Trong ba ngày phép ngắn ngủi, ông Sáu nỗ lực làm mọi cách để gần gũi con gái. Ông chiều chuộng, quan tâm bé Thu nhưng em vẫn lạnh lùng, xa lánh. Đỉnh điểm là khi bé Thu hất tung miếng trứng cá mà ông Sáu gắp cho, khiến ông không kìm được cơn giận mà đánh con. Hành động này càng khiến bé Thu thêm xa cách ông.

Chiến tranh đã cướp đi của bé Thu những năm tháng ấu thơ được sống trong vòng tay cha. Để hiểu thêm về những mất mát của tuổi thơ trong chiến tranh, mời bạn đọc tham khảo tổng hợp kiến thức các tác phẩm văn học lớp 9 theo hình thức sơ đồ tư duy.

3. Khoảnh khắc nhận cha muộn màng

Khi được bà ngoại giải thích về vết sẹo trên mặt cha, bé Thu mới hiểu ra sự thật và hối hận. Trong giây phút chia ly, em đã chạy đến ôm chặt lấy cha, gọi “Ba…a…a!”. Tiếng gọi ba xé lòng ấy chính là minh chứng cho tình yêu thương cha mãnh liệt mà bấy lâu nay bé Thu chôn giấu.

4. Chiếc lược ngà – kỷ vật tình cha

Trở lại chiến trường, ông Sáu luôn day dứt vì đã đánh con. Ông dồn hết tình yêu thương vào việc làm chiếc lược ngà cho con, như một lời chuộc lỗi. Khi bị thương nặng, ông cố gắng hết sức để trao lại chiếc lược cho đồng đội, gửi gắm tình yêu thương cho con gái. Chiếc lược ngà trở thành biểu tượng của tình cha con bất diệt, vượt lên trên cả sự sống và cái chết.

III. Kết luận

“Chiếc lược ngà” là một tác phẩm xuất sắc về tình cha con trong chiến tranh. Nguyễn Quang Sáng đã thành công trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả tâm lý nhân vật một cách chân thực và cảm động. Thông qua hình ảnh chiếc lược ngà, tác giả đã khẳng định sức mạnh của tình phụ tử, một giá trị nhân văn cao đẹp vượt qua mọi bom đạn, chiến tranh.