Khám Phá Vẻ Đẹp Bền Vững Của Thi Pháp Thể Loại Văn Học Dân Gian

Là một giáo sư Biết Tuốt, tôi luôn bị thu hút bởi sự phong phú và sâu sắc của văn học dân gian (VHDG). Không giống như văn học viết mang đậm dấu ấn cá nhân, VHDG là dòng chảy xuyên thời gian, mang trong mình tinh hoa trí tuệ và tâm hồn của cả cộng đồng. Điều này thể hiện rõ nét qua thi pháp thể loại, nơi những giá trị thẩm mỹ bền vững được gìn giữ và truyền thừa qua nhiều thế hệ.

Sự Ổn Định Độc Đáo Của Thi Pháp Thể Loại Trong Văn Học Dân Gian

Dù mỗi tác phẩm VHDG mang một màu sắc riêng, ta vẫn dễ dàng nhận thấy sự tương đồng thú vị giữa các tác phẩm cùng thể loại. Ví dụ, truyện cổ tích thần kỳ luôn thu hút người nghe bằng cấu trúc quen thuộc, cách xây dựng tình huống lôi cuốn và hệ thống nhân vật mang tính ước lệ. Hay như trong bài ca trữ tình, mỗi đề tài đều được thể hiện qua những công thức, mô-típ quen thuộc, tạo nên sự gần gũi với đại chúng.

Chính phương thức sáng tác tập thể và truyền miệng đã tạo nên nét đặc trưng cho thi pháp thể loại VHDG. Khác với văn học viết đề cao cá tính sáng tạo, VHDG không có phong cách cá nhân hay thi pháp tác giả. Tác phẩm VHDG là kết tinh của trí tưởng tượng và kinh nghiệm sống của nhiều thế hệ, được chắt lọc và hoàn thiện qua thời gian.

Điểm Khác Biệt Giữa Thi Pháp Văn Học Viết Và Thi Pháp Văn Học Dân Gian

Điểm khác biệt rõ nét nhất giữa hai hệ thống thi pháp này nằm ở nguyên tắc tư tưởng thẩm mỹ. Thi pháp văn học viết là thi pháp văn bản cố định, được tạo ra bởi cá nhân tác giả. Ngược lại, thi pháp VHDG là sự tổng hòa của các yếu tố hình thức đặc trưng, vận động và biến đổi linh hoạt theo thời gian.

Nếu văn học viết đề cao sự sáng tạo, cái mới, cái riêng biệt thì VHDG lại đề cao sự kế thừa, cái quen thuộc, cái chung của cộng đồng. Sự lặp lại trong VHDG không phải là sự sao chép nhàm chán mà là sự khẳng định những giá trị truyền thống, là sợi dây kết nối quá khứ với hiện tại.

Sức Sống Mạnh Mẽ Của Thi Pháp Thể Loại Văn Học Dân Gian Trong Sáng Tác Văn Học

Sự độc đáo của thi pháp VHDG đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà văn hiện đại. Họ đã khéo léo vận dụng những chất liệu dân gian, kết hợp với phong cách cá nhân để tạo nên những tác phẩm văn học đặc sắc.

Nhà nghiên cứu văn học dân gian nổi tiếng, Giáo sư Trần Đình Sử, từng nhận định: “Văn học viết Việt Nam được nuôi dưỡng từ mạch nguồn của văn học dân gian”. Thật vậy, từ Nguyễn Du, Nguyễn Đình Chiểu đến Nguyễn Tuân, đều có sự tiếp thu và vận dụng sáng tạo những tinh hoa của VHDG trong các tác phẩm của mình.

Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố truyền thống và hiện đại đã tạo nên sức sống mãnh liệt cho văn học Việt Nam, giúp văn học đến gần hơn với công chúng và khẳng định bản sắc văn hóa dân tộc.

Nguồn: https://truongxaydunghcm.edu.vn/