Những Băn Khoăn Trăn Trở Về Số Phận Con Người Qua Hai Tác Phẩm “Lão Hạc” Và “Cô Bé Bán Diêm”

Văn chương như một tấm gương phản chiếu cuộc sống, soi rọi vào từng góc tối của xã hội và len lỏi vào những ngóc ngách tâm hồn con người. Mỗi tác phẩm văn chương là một lát cắt về cuộc đời, thể hiện cách nhìn, cách cảm của người nghệ sĩ về thế giới xung quanh. Có ý kiến cho rằng: “Qua các tác phẩm văn học, người đọc nhận thấy lòng trắc ẩn trước những số phận bất hạnh và khát vọng hướng đến cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc cho con người”. Điều này hoàn toàn đúng và được thể hiện rõ nét qua hai tác phẩm “Lão Hạc” của Nam Cao và “Cô bé bán diêm” của An-đéc-xen.

II. Thân bài

1. Những băn khoăn trăn trở của Nam Cao về số phận người nông dân trong truyện ngắn “Lão Hạc”

a. Nhân vật lão Hạc: Sống lương thiện nhưng số phận bi thảm

Lão Hạc hiện lên là một người nông dân nghèo khổ nhưng giàu lòng tự trọng. Lão sống cô đơn, bám víu vào mảnh vườn và con chó vàng – kỷ vật cuối cùng của người con trai để lại. Số phận lão Hạc là một tấn bi kịch của người nông dân trước cách mạng tháng Tám:

• Bần cùng, túng quẫn: Hoàn cảnh ép buộc lão phải bán đi cậu Vàng – niềm an ủi duy nhất để giữ lại mảnh vườn cho con.
• Chết trong đau đớn, tuyệt vọng: Lão chọn cái chết bằng bả chó để tự giải thoát khỏi cuộc đời đầy bất hạnh và giữ trọn lòng tự trọng.

Cái chết của lão Hạc là tiếng kêu ai oán cho số phận bi thương của người nông dân trong xã hội cũ. Qua đó, Nam Cao cũng gửi gắm những băn khoăn triết lý về kiếp người, kiếp chó: “Nếu kiếp chó là kiếp khổ….may ra có sướng hơn kiếp người như kiếp tôi chẳng hạn”. Ông giáo – một trí thức nghèo cũng có những trăn trở trước suy nghĩ này của lão Hạc: “Cuộc đời chưa hẳn…theo một nghĩa khác”.

b. Nhân vật con trai lão Hạc: Bi kịch của thế hệ trẻ nông thôn

Con trai lão Hạc vì nghèo khó không lấy được vợ, phẫn chí bỏ đi làm đồn điền cao su. Số phận anh cũng là một ngõ cụt, đại diện cho bi kịch của những người trẻ nông thôn không tìm thấy lối thoát trong xã hội cũ.

2. Bi kịch của tầng lớp trí thức nghèo qua nhân vật ông giáo

Không chỉ day dứt về số phận người nông dân, Nam Cao còn thể hiện sự trăn trở với những người trí thức nghèo trong xã hội đương thời. Ông giáo là người có học thức, giàu lòng nhân ái, luôn đồng cảm với những mảnh đời bất hạnh. Tuy nhiên, ông cũng phải sống trong cảnh nghèo túng, bị cuộc sống cơm áo gạo tiền đè nén. Hình ảnh ông giáo phải bán đi những cuốn sách quý để trang trải cuộc sống thật đau xót, phản ánh chân thực bi kịch của những người trí thức tâm huyết nhưng bị lãng quên trong xã hội thực dụng.

3. Số phận trẻ em nghèo trong xã hội qua tác phẩm “Cô bé bán diêm” của An-đéc-xen

“Cô bé bán diêm” là câu chuyện cảm động về số phận bất hạnh của cô bé nghèo khổ trong đêm giao thừa. Em phải chịu đựng cả hai nỗi đau:

• Đau đớn về thể xác: Em phải đi bán diêm trong đêm đông lạnh giá, bụng đói, chân trần.
• Đau đớn về tinh thần: Em khao khát tình yêu thương, sự ấm áp của gia đình nhưng lại bị cha hắt hủi, bị xã hội lạnh lùng bỏ quên.

Hình ảnh em bé co ro trong góc tường, tay cầm hộp diêm đã tắt với nụ cười rạng rỡ trên môi khiến người đọc không khỏi xót xa. An-đéc-xen đã thành công trong việc khơi gợi lòng trắc ẩn của người đọc trước số phận bất hạnh của những đứa trẻ bị tước đoạt quyền được sống, được yêu thương.

4. Đánh giá chung

Cả hai tác phẩm “Lão Hạc” và “Cô bé bán diêm” đều mang giá trị hiện thực sâu sắc khi phản ánh chân thực cuộc sống khốn khổ của những con người nhỏ bé trong xã hội. Bằng ngòi bút đầy cảm xúc và tinh thần nhân đạo cao cả, Nam Cao và An-đéc-xen đã thành công khắc họa những số phận bi kịch, đồng thời cất lên tiếng nói bảo vệ quyền sống, quyền được hạnh phúc cho con người.

III. Kết bài

Hai tác phẩm “Lão Hạc” và “Cô bé bán diêm” là những bông hoa mang vẻ đẹp bi thương, lay động tâm hồn người đọc. Thông qua những trang văn đầy cảm xúc, người đọc nhận thức sâu sắc hơn về những bất công trong xã hội và từ đó có trách nhiệm hơn trong việc xây dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Nguồn: https://truongxaydunghcm.edu.vn/